Γράφει ο Κυριάκος Σπυριούνης, γεωπόνος
Τα τελευταία χρόνια τα γνωστά σκευάσματα ζιζανιοκτονίας που περιέχουν τη γλυφοσάτη ως δραστική ουσία έχουν προκαλέσει αντιδράσεις και διαμάχες παγκοσμίως ως προς την ασφάλεια της χρήσης τους. Η συγκεκριμένη ουσία κατατάσσεται στις οργανοφωσφορικές ενώσεις η οποία συνοδεύεται από διάφορες βοηθητικές ουσίες σε πλείστα σκευάσματα ζιζανιοκτονίας. Τα σκευάσματα αυτά προορίζονται για τον έλεγχο πολυετών και μονοετών ζιζανίων σε διάφορα πεδία δραστηριότητας καθώς και ως αποξηραντικά μέσα πριν τη συγκομιδή. Οι έρευνες επί της τοξικότητας της ουσίας σε ανθρώπους και ζώα συνεχίζονται με σκοπό τον καθορισμό των mg ουσίας/kg ανθρώπινης μάζας που είναι επικίνδυνα να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Τα όρια υπολειμματικότητας της γλυφοσάτης σε προϊόντα συμβατικής καλλιέργειας πολλές φορές διαπιστώνεται στους ελέγχους πως ξεπερνιούνται. Η συγκεκριμένη ουσία έχει ανιχνευτεί ακόμα και σε βιολογικά προϊόντα. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής από τους επαγγελματίες αγρότες, τους ερασιτέχνες καλλιεργητές και τους λοιπούς χρήστες. Μέχρι σήμερα έχουν στοιχειοθετηθεί κάποιοι συγκεκριμένοι άμεσοι κίνδυνοι που προκύπτουν από την γιγαντιαία χρήση της γλυφοσατης η οποία αντιστοιχεί σε 6.1 δισεκατομμύρια κιλά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η αρνητική επίδραση της γλυφοσάτης στο πολύπλοκα εδαφικά οικοσυστήματα και στους μικρό-οργανισμούς που συνθέτουν αυτά (μεγαλύτερη από αυτήν που αρχικά οι επιστήμονες πίστευαν) όπως επίσης και οι αρνητικές επιπτώσεις από την παρουσία της γλυφοσάτης στους ωφέλιμους συμβιωτικούς μύκητες των φυτών. Ακόμα, η υγεία των καλλιεργητών απειλείται στις περιπτώσεις που δεν είναι ιδιαίτερα τυπικοί στα μέτρα προστασίας που υποδεικνύουν οι αρμόδιες αρχές και οι προειδοποιήσεις που αναγράφονται στα εν λόγω σκευάσματα.
Το πρόβλημα με τη γλυφοσάτη δεν είναι η ίδια η ουσία και η πιθανή τοξικότητα της. Το πρόβλημα εδράζεται στην καλλιεργητική λογική που συνιστά την χημική ζιζανιοκτονία απαραίτητη για την επιτυχία οποιασδήποτε καλλιέργειας. Η λογική αυτή είναι ένας από τους λόγους που οδηγούν στην υποβάθμιση των εδαφικών πόρων και της γονιμότητας τους και κατ’ επέκταση σε παραγωγή υποδεέστερων θρεπτικά προϊόντων και καθιστούν την ανάγκη χρήσης φυτοφαρμάκων αναπόφευκτη.
Καταλήγοντας, οι καλλιεργητές οφείλουν να αναζητούν τη συμβουλή των γεωπόνων για φυσικούς τρόπους διαχείρισης των ζιζανίων με κατεύθυνση την βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους, την πρόληψη της διάβρωσης και την διατήρηση της πολύτιμης βιοποικιλότητας.
